Ustawa prawa przedsiębiorców w art. 5 reguluje kwestie związane z prowadzeniem działalności nierejestrowanej. Działalność rejestrowana od nierejestrowanej różni się tym, że jest działalnością zorganizowaną, która ma charakter zarobkowy i jest prowadzona w sposób ciągły i we własnym imieniu, a jej poziom zarobków wymaga ewidencji podatkowej. Działalność nierejestrowana, nawet jeśli jest prowadzona w sposób ciągły, zorganizowany i posiada charakter zarobkowy, nie wymaga ewidencji podatkowej ze względu na niski poziom przychodów, a co za tym idzie, nie jest uznawana za działalność gospodarczą w rozumieniu prawa gospodarczego. W związku z powyższym prowadzenie działalności nierejestrowanej nie wymaga wpisu w rejestrze CEIDG, czyli w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Warunki uprawniające do prowadzenia działalności nierejestrowanej
Właściciel danej działalności może prowadzić ją w charakterze działalności nierejestrowanej wtedy, gdy przychody z działalności w 2022 roku nie przekraczają kwoty 1505zł, czyli połowę kwoty minimalnego wynagrodzenia, a także, gdy w okresie ostatnich 60 miesięcy (5 lat) nie wykonywała działalności gospodarczej. Działalność nierejestrowaną można również wykonywać wtedy, gdy właściciel firmy posiada firmę, ale zawieszoną, gdyż zawieszenie działalności jest równoznaczne z brakiem wykonywania. W prawie gospodarczym występuje jednak wyjątek od reguły co do zasady dotyczącej ostatnich 60 miesięcy: osoba fizyczna może wykonywać działalność nierejestrowaną, nawet jeśli pomiędzy 30 kwietnia 2013 roku, a 29 kwietnia 2018 roku wykonywała działalność gospodarczą pod warunkiem, że wpis do CEIDG został usunięty z rejestru przed 30 kwietnia 2017 roku, a również, gdy działalność pomiędzy 30 kwietnia 2017 roku a 29 kwietnia 2018 roku nie była wpisana do CEIDG. Zgodnie z powyższym, jeżeli wykonawca realizował działalność poza granicami Polski, to ma możliwość wykonywania działalności nierejestrowanej w Polsce.
Korzyści i obowiązki działalności nierejestrowanej
W wyniku wykonywania działalności nierejestrowanej osoba fizyczna powinna wykonywać określone obowiązki, gdyż jako właściciel działalności nierejestrowanej jest ,,przedsiębiorcą” w rozumieniu prawa cywilnego. W związku z powyższym osoba prowadząca działalność ma obowiązek rozliczania przychodów działalności nierejestrowanej (z uwzględnieniem kosztów) w zeznaniu rocznym PIT-36 zgodnie ze skalą podatkową, a także powinna przestrzegać praw konsumentów, prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży oraz wystawiać faktury lub rachunki na żądanie kupującego. Dodatkowo przedsiębiorca zobligowany jest również do obowiązków związanych z reklamacją, naprawą, a także zasadą zwrotu i możliwością odstąpienia w terminie 14 dni od umowy zawartej na odległość. Prowadzenie działalności nierejestrowanej posiada wiele korzyści: uchyla od konieczności zgłaszania działalności w rejestrze CEIDG, GUS i urzędzie skarbowym; zwalnia z opłacania z podatku VAT, zaliczek na podatek oraz składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, które wynikają z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. W ramach prowadzonej działalności nierejestrowanej, która została wykonana w formie umowy o zlecenie lub umowy o świadczenie usług, osoba realizująca działalność w tej formie podlega również ubezpieczeniom jako zleceniobiorca, gdyż podmiot podpisujący umowę ze zleceniobiorcą ma konieczność opłacania składek ZUS.
Kto posiada możliwość wykonywania działalności nierejestrowanej?
Działalność nierejestrowaną może wykonywać osoba fizyczna, ale nie musi być to osoba pełnoletnia. W przypadku osoby niepełnoletniej, czyli od 13 do 18 roku życia, pojawia się kwestia ograniczenia do wykonywania zdolności prawnych. To oznacza, że osoba niepełnoletnia wykonująca działalność nierejestrowaną, nie może samodzielnie zawierać umów z kontrahentami, a do zaciągania zobowiązań od klientów będzie konieczna zgoda przedstawiciela ustawowego. Jednakże osoba niepełnoletnia może dysponować pieniędzmi zarobionymi z tytułu prowadzenia działalności nierejestrowanej, jeżeli sąd opiekuńczy nie postanowi inaczej.
Jeżeli posiadają Państwo wątpliwości co do tego, czy Państwa działalność spełnia wszystkie wymogi działalności nierejestrowanej, warto skonsultować się ze specjalistami w dziedzinie prawa gospodarczego oraz księgowości. Zachęcamy do zapoznania się z propozycją naszego doradztwa księgowego oraz prawnego na naszej stronie internetowej!
